Praca nad równowagą struktury w Tai Chi – część 1

Jedną z najbardziej fundamentalnych umiejętności w Tai Chi, jest świadoma praca nad rozwijaniem i zachowaniem równowagi struktury ciała w pozycjach i w ruchu. Dziś wstawiam na blog pierwszy z serii artykułów jaki przygotowuję na ten temat.

Tomasz Thomas Nowakowski, praca nad równowagą struktury.

Praca nad strukturą jest jednym z tematów z którymi lubię pracować. Z jednej strony zajmuję się tym od początku uprawiania sztuk walki i innych systemów. Dziś, jak niedawno obliczyłem, jest to już 48 lat nieprzerwanej praktyki. Czas szybko leci:)

Drugim powodem jest efektywność tej pracy.

Bardzo fajnie jest obserwować proces rozwoju ludzi uczestniczących w zajęciach i solidnie pracujących z tematem, w relatywnie szybkim tempie poprawiają jakość i tym samym efektywność ruchu. Wystarczy im coś jasno wytłumaczyć, pokazać i poprawić w pozycjach i w ruchu i już po kilku tygodniach wszystko wygląda lepiej.

Podstawowe zasady ustawiania struktury z którymi pracuje się w naszej szkole:

Rozluźnienie i lekkie osiadanie klatki piersiowej.

Klatka piersiowa powinna lekko osiąść, nie może jednak być zapadnięta. W żadnym wypadku nie należy się garbić. Rozluźnienie klatki piersiowej jest związane nie tylko z rozluźnieniem napięć w powierzchniowych warstwach mięśni. Dotyczy też rozluźnienia mięśni międzyżebrowych, przepony i głębokich warstw mięśni i ścięgien. Osadzenie lub osiadanie klatki piersiowej jest związane z zasadą zachowania równowagi centrum, sprowadzenia Chi do tan tien, poprawieniem jakości i głebokości oddechu, sprowadzeniem środka ciężkości ciała do przestrzeni dolnego tan tien i uniknięcia w ten sposób powstawania błędu podwójnego ciężaru, oraz otwarciem mikrokosmicznego obiegu. Nie tylko w Tai Chi ale generalnie w stylach wewnętrznych uważa się zasadę lekkiego osiadania klatki piersiowej za jeden z najważniejszych warunków do wytworzenia tzw. wewnętrznej siły.

Ustawienie głowy.

Głowę ustawia się w tzw. trzech kierunkach. Głowa powinna być lekko zawieszona z punktu Baihui na cienkiej wyobrażonej energetycznej nici wysoko do nieba. Podbródek powinien być lekko cofnięty. Punkt jadeitowej poduszki powinien być otwarty. Jest to lekkie, nieznaczne nachylenie głowy w punkcie pozornego połączenia kręgosłupa z czaszką. Jest to bardzo nieznaczny prawie niewidoczny ruch.

Takie ustawienie głowy w trzech kierunkach: zawieszenie głowy, lekkie cofnięcie podbródka i nieznacznie nachylenie w punkcie jadeitowej poduszki, jest związane z prawidłowym ustawieniem szyjnego odcinka kręgosłupa. Ma wpływ na ustawienie całego kręgosłupa i jest jednym z warunków zachowania prawidłowych, proporcjonalnych łuków kręgosłupa. Ta zasada jest związana też z otwarciem meridianów mikrokosmicznego obiegu, oraz z poprawieniem funkcjonowania systemu nerwowego, jakości oddychania, zdolności koncentracji uwagi i utrzymania takiej koncentracji przez dłuższy czas, rozwija zdolność obserwacji, poprawia też funkcjonowanie pozostałych zmysłów. itp.

Czubek języka powinien lekko dotykać górnego podniebienia. To ustawienie związane jest z zamknięciem (połączeniem w całość) meridianów mikrokosmicznego obiegu.

Barki powinny być rozluźnione i lekko osiąść.

Rozluźnienie barków dotyczy dość dużego obszaru, nie tylko przestrzenni samego połączenia kości w stawach barkowych. Prawidłowe ustawienie łopatek polega na uzyskaniu ich naturalnego ustawienia w lekki delikatny łuk. W żadnym wypadku nie należy się garbić. Przestrzeń między łopatkami i pod łopatkami powinna być rozluźniona. Łopatki powinny lekko osiąść. Osiadanie barków, klatki piersiowej i łopatek są ściśle ze sobą powiązane.

Otwarcie punktu Ming men (Brama życia).

Jest związane z prawidłowym ustawieniem bioder i miednicy (trochę innym u kobiet i mężczyzn ze względu na anatomiczną konstrukcję ciała). Zachowaniem naturalnych i optymalnych łuków kręgosłupa i rozluźnieniem dolnej części pleców w obszarze punktu ming men i wokół niego. Oraz prawidłowe ustawienie punktu dno morza (huiyin) Kolana powinny być lekko ugięte (niezablokowane).

Ważnym elementem są tak zwane trzy zewnętrzne harmonie są to połączenia barków i bioder, kolan i łokci, stóp i dłoni. I związane z nimi dziewięć małych niebios, jest to optymalne ustawienie względem siebie, rozluźnienie i wewnętrzne połączenie w funkcjonalną całość z centrum (z tan tien) dziewięciu grup stawów, które są jednocześnie centrami energetycznymi przez które przechodzą meridiany.

Są to:

Stawy palców stóp i stawy skokowe, kolana, biodra, stawy dolnej części kręgosłupa, stawy górnej części kręgosłupa, barki, łokcie, nadgarstki i stawy palców dłoni. Z tym ustawieniem związane jest też aktywowanie punktów Laogong w dłoniach i yongquan (pierwszy punkt meridianu nerek) w stopach, oraz zasada „zakorzeniania”.

Dodatkowe elementy z którymi nie spotkałem się w innych stylach, to rozłożenie ciężaru ciała na stopach według zasady 60/40.

Jest to takie rozłożenie ciężaru ciała na każdej ze stóp, żeby nieznacznie większa część znajdowała się na pięcie. A punkt tan sii, przedłużenie osi ciała przechodzącej przez punkt Baihui tan tien i huiyin (dno morze) znajdował w środku podstawy pozycji w przypadku pozycji naturalnej, lub pozycji maksymalnej równowagii w przypadku innych pozycji. Zasady 60/40 w żadnym wypadku nie należy mylić z często spotykanymi w Tai Chi opisami rozłożenia ciężaru ciała między stopami. Na przykład 70/30, 80/20, 60/40 itp. Z zasadą 60/40 rozłożenia ciężaru ciała na stopie (nie między stopami) spotkałem się jak do tej pory jedynie w stylu mojego nauczyciela.

Wszystkie zasady pracy nad tworzeniem prawidłowej struktury łączą się ze sobą w całość. To znaczy jedna wpływa na drugą.

Dlatego pracuje się z nimi równolegle. Bardzo ważne jest zachowanie proporcji. Na przykład, zawieszanie głowy nie polega na wyciąganiu szyi w nieskończoność, a osiadanie klatki piersiowej nie polega na jej wciąganiu, zapadaniu się, lub garbieniu się. Klatka piersiowa powinna osiąść dokładnie tyle ile potrzeba: ani za dużo, ani za mało. To samo dotyczy każdej z zasad ustawiania prawidłowej struktury wewnętrznej.

Bardzo ważne jest też to, że mimo tych samych ogólnych zasad ich realizacja u każdego człowieka przebiega indywidualnie i wymaga indywidualnego podejścia. Stąd dość długi okres początkowej praktyki wymaga pomocy doświadczonego nauczyciela (instruktora). Jednocześnie już od początku wymaga się od osoby ćwiczącej rozwijania umiejętności samodzielnej pracy z ustawianiem struktury wewnętrznej, przynajmniej w podstawowych ustawieniach.